اعتقاد بر این است، بدن هایی که در کوتاه مدت لاغر می شوند، این احتمال وجود دارد که در کوتاه مدت هم چاق شوند و کسانی که در زمانی لاغر شده اند، متوقع نیست که به زودی چاق شوند، به علت ضعف قوه از استعمال غذای کثیر.دلایل هزال-عدم وجود ماده چاق کننده (ماده السمن) در غذا.
-کثرت استعمال غذای ملطف که در بدن خون زیادی تولید نمی کند.
-عادت به خوردن غذاهایی که خون تولیدی از آنها ردئ الکیموس است.
-ضعف قوه هاضمه یا متصرفه در غذا.
-بزرگی طحال،خون بیشتری به سوی طحال جذب شده و مانع جذب آن به سوی کبد می شود.
-وجود کرم در بدن.
-تنگ شدن مسامات بدن و منافذ و انسداد آنها بوسیله اخلاط و عدم جذب غذا.
-کثرت تحلیل بعلت ورزشهای سریع و هموم و غموم و امراض .
-ضعف قوه جاذبه در اعضایی که فاسد المزاج بوده و اکثر آنها مزاج سرد دارند.تدابیر هزال
راهکارهای کلی درمان لاغران
1) یافتن علت لاغری و درمان آن
2) استعمال مرطبات (غذاها و اقداماتی که موجب افزایش رطوبت بدن می شود)
1- آب و هوا
-سکونت در هوای مرطوب
-پرهیز از سردی و گرمی شدید
2- اغذیه و اشربه
-خوردن غذاهای کثیر الغذا مثل غذاهای چرب و شیرین
-خوردن غذاهای رطوبت دهنده بدن مثل گوشت گوساله و بزغاله،کله پاچه،هلیم،ماهی تازه،حریره از برنج یا نشاسته و شیر و روغن کنجد و ….
-پرهیز از استفاده زیاد از غذاهای شور و ترش و تند و تلخ
-حداقل 2-3 بار در روز غذا خوردن
-خوردن میوه های رطوبت دهنده همراه با ادویه مناسب آنها
3- خواب
-خوابیدن و استراحت زیاد و پرهیز از بی خوابی
-خوابیدن در مکانهایی که رطوبت داشته باشند و نیز بستر خواب، نرم باشد.
4- حمام
-هر روز 2 ساعت بعد از غذا، به حمام با رطوبت بالا بروند. بعد از حمام هم مقداری غذا بخورند.
-قبل از رفتن به حمام، بدن را ماساژ دهند تا سرخ شود.
-هنگام خروج از حمام، تدهین بدن با روغن های مرطب مثل روغن بادام و بنفشه
از دیدگاه طب سنتی هرگاه نفس آدمی از فعالیت های حسی باز ایستد خواب روی می دهد منظور از فعالیت های حسی در این مورد محرک هایی است که دائما از محیط به احساس های پنج گانه ما می رسد.
منبع ذخیره و جبران اعمال حیاتی بدن ما خواب است. حرارت غریزی و روح ناتوانی یا خستگی ناشی از تحلیل رفتن های بدن به علت فعالیت های بدنی، خشم، اعمال روزانه، جماع در خواب جبران میگردد بنابراین به نظر می رسد که موضوع تنظیم خواب حائز اهمیت زیادی است به همین دلیل در مورد خواب باید به نکات ذیل دقت شود:
1- زمان بندی خواب
خواب باید زمان مشخصی داشته باشدبا توجه به تغییرات شبانه روزی مزاج لازم است زمان خواب تنظیم گردد در شرایطی بدن بیشترین استعداد به خواب رفتن را دارد که بهترین شرایط در ساعات 9-10 شب تا حدود 4 صبح یا هر زمانی است که قبل از طلوع خورشید می باشد.
2- مدت زمان خواب
به مزاج فرد بستگی دارد اما در یک احتساب کلی حداقل باید 6 ساعت باشد.
3- اتصال و عمق خواب بسیار حائز اهمیت است اگر خواب دچار انقطاع شود و از حالت عمیق خارج شود طبیعت بدن دچار تشنج می گردد و فرایند های هضم و نضج و رشد بدن و نمو دچار آشفتگی می شود.
4- ارتباط خواب با غذا نیز اهمیت دارد. خوابیدن در حال گرسنگی و سیری هر دو مضر است خصوصا در گرسنگی ضرر بیشتری دارد خصوصا در پیران تحلیل شدید در بدن ایجاد می کند بناابراین افرادی که برای رژیم غذایی و لاغر شدن اقدام به حذف وعده شام می کنند موجبات ضعف شدید بدن را برای خود فراهم می کنند.بهترین زمان خواب در شرایطی است که غذا از دهانه ی معده عبور کرده باشد در هنگام خواب حرارت بدن میل به باطن دارد در نتیجه به هضم غذا می پردازد ولی اگر حال گرسنگی بخوابد به علت نبودن غذا رطوبت بدن و ارواح و قوا را به تحلیل می برد.
نوع خوابیدن و اثرات آن
خوابیدن به حالت دم(به شکم خوابیدن) از نظر طب و از نظر شرع هر دو مذموم است و عامل افزایش ترشحات مخاطی است در مجموع موجب کاهش قوه ی نفسانی می گردد امراض رطوبی را در بدن ایجاد می کند پلک ها متورم می شود و اختلال اشتها و بزرگی طحال و انواع ورم ها را بوجود می آورد کسانی که به شکم می خوابند خواب خوبی نخواهند داشت خواب حالت استلقاء یا به پشت خوابیده نیز مضر است جریان دفع مواد زائد بدن اختلال پیدا می کند و به علت رسیدن بخارات نامناسب به مغز کابوس بوجود می آید احتمال بروز صرع و سکته و نزولات و پشت درد بیشتر میشود.
خوابیدن به پهلوها مناسب ترین حالت خواب است این روش خوابیدن به هضم غذا کمک می کند .در حالتی که فرد به راست می خوابد غذا در قعر معده جای می گیرد . هضم غذا در این منطقه قوی ترو بهتر است و چون بافت عضلانی حرارت بیشتری دارد با خوابیدن روی طرف چپ و پوشش معده به وسیله کبد گرم و حرارت در مرحله بعدی تکمیل شده هضم غذا به بهترین حالت خود می رسد و بدین ترتیب با جابه جایی پهلو ها گوارش کامل میشود بنابراین بهتر است در ابتدای خواب فرد ابتدا به پهلو راست بخوابد و سپس به پهلوی چپ بخوابد و در هنگام بیدار شدن به پهلوی راست بچرخد و از خواب برخیزد.
مکان خواب
مشخص است که محل خواب افراد باید متناسب با مزاج ایشان باشد. یعنی از نظر گرمی و سردی و خشکی و تری ملایم باشد.از طرف دیگر ضرورت دارد که حتما تمیز و نرم و ملایم باشد و حالت های خوفناک ،بدبو یا خطرناک مانند حشرات موزی یا عوامل مهلک را به آن دسترسی نباشد.
خوابیدن در مکان سخت و سفت برای اعصاب ضرر دارد و موجب کشیدگی در اندام ها و تشنج است همچنین مکان های سرد و نمناک موجب پشت درد فلج و سستی خواهند شد.
در هنگام خواب ظاهر بدن سرد می شود لذا انسان نیاز به یک رو انداز دارد تا سرما به او آسیب نزند .
بیداری کشیدن زیاد و کم خوابی موجب خشکی بدن و منع گوارش غذاست.افراط آن موجب خشکی مغز و سوختن اخلاط و نهایتا ایجاد جنون است.
بنابراین اعتدال بین خواب و بیداری ضروری است.