زیتون از دیدگاه قرآن و روایات

1- و هوالذی انزل من السماء ماء فاخرجنا به نبات كل شیء فاخرجنا منه خضرا نخرج منه حبا متراكبا و من النخل من طلعها قنوان دانیة و جنات من اعناب والزیتون و الرمان مشتبها وغیرمتشابه انظروا الی ثمره اذا اثمر وینعه ان فی ذلكم لایات لقوم یومنون. ( انعام / 99 )
اوست خدایی كه از آسمان باران فرستاد و بدان باران هر گونه نباتی را رویانیدیم، و از آن نبات ساقه ای سبز و از آن دانه هایی بر یكدیگر چیده و نیز ازجوانه های نخل خوشه هایی سر فروهشته پدید آوردیم، و نیز بستانهایی از تاكها و زیتون و انار، همانند و ناهمانند. به میوه هایش آنگاه كه پدید می آیند و آنگاه كه می رسند بنگرید كه در آنها عبرتهاست برای آنان كه ایمان می آورند.
2- و هوالذی انشا جنات معروشات و غیرمعروشات والنخل و الزرع مختلفا اكله و الزیتون و الرمان متشابها و غیرمتشابه كلوا من ثمره اذا اثمر و اتوا حقه یوم حصاده ولا تسرفوا انه لا یحب المسرفین. (انعام / 141)
و اوست كه باغهایی آفرید نیازمند به داربست و بی نیاز از داربست، و درخت خرما و كشتزار، با طعم های گوناگون، زیتون و انار، همانند، در عین حال ناهمانند. چون ثمره آوردند از آنها بخورید و در روز درو حق آن را نیز بپردازید و اسراف نكنید كه خدا اسراف كاران را دوست ندارد.
3- ینبت لكم به الزرع و الزیتون و النخیل والاعناب و من كل الثمرات ان فی ذلك لایة لقوم یتفكرون. ( نحل / 11)
و با آن برایتان كشتزار و زیتون و نخلها و تاكستانها و هر نوع میوه برویاند، در این عبرتی است برای مردمی كه می اندیشند.
4- وَ شَجَرَةً تَخْرُجُ مِنْ طُورِ سَیْناء تَنْبُتُ بِالدُّهْنِ وَ صِبْغٍ لِلاكِلینَ. (مومنون / 20)
و درختی است كه در طور سینا می روید؛ روغن می دهد و آن روغن برای خورندگان نان خورشی است.
5- اللهُ نور السّمواتِ و الارضِ مثلُ نورهِ كمشكوةٍ فیها مصباحٌ المصباحُ فی زُجاجةٍ الزُّجاجةُ كانّها كوكبٌ دریٌ یوقد من شجرةٍ مباركةٍزیتونةٍ لا شرقیةٍ ولاغریبةٍ یكادُ زَیتها یُضیءُ و لو لم تمسسهُ نارٌ نورٌ علی نورٍ یهدی الله لنورهِ مَن یشاءُ و یضربُ اللهُ الامثالُ للناسِ و الله بكلِّ شیءٍ علیمٌ. (نور / 35)
خدا نور آسمانها و زمین است؛ مَثَل نور او چون چراغدانی است كه در آن چراغی باشد، آن چراغ درون آبگینه ای و آن آبگینه چون ستاره ای درخشنده، از روغن درخت پر بركتزیتونكه نه خاوری است و نه باختری افروخته باشد. روغنش روشنی بخشد هر چند آتش بدان نرسیده باشد؛ نوری افزون بر نور دیگر. خدا هر كس را كه بخواهد بدان نور راه می نماید و برای مردم مثلها می آورد. زیرا بر هر چیز آگاه است.
6- و زیتونا و نخلاً.( عبس/29)
و زیتون و نخل.
7- والتّینَ والزّیتون. و طُور سینین. و هذا البلدِ الامین. لقدْ خلقنا الانسانِ فی احسنِ تقویمٍ. (تین / 1- 4)
سوگند به انجیر و زیتون، سوگند به طور مبارك، سوگند به این شهر ایمن، كه ما آدمی را در نیكوتر اعتدالی بیافریدیم.
نام زیتون شش مرتبه در قرآن آمده است و یك بار در سوره مؤمنون، آیه 20 اشاره غیر مستقیم به درختی شده كه روغن می دهد و در كوه سینا می روید. نام زیتون به تنهایی فقط دوبار آمده است در حالی كه پنج بار همراه با دیگر میوه ها یعنی خرما، انار، انگور و انجیر از آن یاد شده است.