مزاج روزه داری
روزه باعث غلبه گرما و خشکی در بدن می شود و در واقع خلط صفرا را افزون می کند. این حرارت ایجاد شده، به تدریج در تمام عروق و منافذ بدن رسوب کرده اخلاط غلیظ و فاسد را سوزانده و دفع می کند. روزه داری اگر با شرایط آن همراه باشد، بدن را پاکیزه و سبک می کند و حتی اثری عمیق تر از انواع درمان های پاک کننده مانند حجامت و فصد و خوردن مسهلات و … دارد.
روزه داری می تواند پیشگیری کننده و درمان کننده بسیاری از بیماریها باشد.
چه کنم که روزه برایم قابل تحمّل باشد و ضعف و گرسنگی بر من غلبه نکند؟
برای رفع این مشکل به این نکات توجّه کنید:
۱- مهمترین دلیل احساس گرسنگی بیش از حد در طول روز، پرخوری سحر است، در واقع، ما از ترس گرسنگی، پرخوری می کنیم و این مسأله باعث ترشّح بیش از حدّ هورمون های کاهش دهنده قند خون و احساس ضعف و گرسنگی می شود بنابراین به هنگام صرف سحری، رعایت اعتدال را بنمایید.
۲- استفاده از خوراکی هایی مانند عسل، آب عسل، انواع مغزها، جوانه ها، برگه ها، خشکبار خام، زیتون، خرما و …، به ویژه در وعده سحر، به کاهش ضعف و گرسنگی طول روز کمک می کند.
در این میان، آب عسل جایگاه ویژه ای دارد.
نکته: در روایات ما به مصرف شیرینی در وعده سحر تاکید شده است. علاوه بر عسل، از مصرف سایر شیرینی های طبیعی هم غافل نشوید.
۳- غذا را خوب بجوید تا هم زودتر سیر شوید و هم، هضم و جذب آن کاملتر انجام شود.
۴- در صورت امکان از خواب قیلوله غافل نشوید.
۵- گذشته از خواب قیلوله، بر خلاف تصوّر عامّه، زیـاد خـوابیدن پـس از اذان صبح یا در طول روز، نه تنها کمکی به کم شدن ضعف روزه دار نخواهد کرد بلکه آن را تشدید خواهد نمود.
۶- در خوردن افطار، افراط نکنید تا به هنگام سحر، اشتهای کافی داشته باشید.
۷- یکی از عادات غلط ما، خوردن شام پس از صرف افطاری است!خوردن افطار را به یک وعده محدود کنید.
۸- بهترین گوشت برای مصرف معمول، گوشت گوسفند است. اگر تشنگی طول روز آزارتان نمی دهد؛ خوردن گوشت های چربی دار به کاهش ضعف شما کمک خـوبـی می کنند. اگـر مـعده و کـبد سالمی دارید و اهل زیاده روی و پرخوری هم نیستید، مصرف گاهگاهی آبگوشت، کله پاچه و سیراب شیردان هم می توانند گزینه های مناسبی باشند. افراد سردمزاج می توانند گوشت شتر را نیز در برنامه غذایی خود بگنجانند.
۹- مصرف برنج یکی از شایعترین دلایل ایجاد ضعف در روزه داران است. لذا سعی کنید شکم خود را با برنج پر نکنید و اگر برایتان امکان دارد برنج را همراه سبوس آن مصرف کنید.
۱۰- یکی از علل مهم احساس ضعف در روزه داران بر هم خوردن تعادل یونی بدن است که این امر به ویژه با مصرف نمک های تصفیه شده بیشتر می شود. استفاده از نمک دریا می تواند به برطرف شدن مشکل کمک زیادی کند.
۱۱- وجود فیبر در غذا باعث می شود که روند هضم و آزاد شدن انرژی مواد غذایی به تدریج انجام شود و این مسأله به کنترل ضعف روزه دار کمک شایانی می کند.
۱2- حمام سنگین در طول روز باعث ضعف است. استحمام سبک برای رفع تشنگی مفید است اما حمام های سنگین را در فاصله بین افطار تا سحر بروید.
۱3- خون گیری در ماه مبارک(خون دادن، حجامت، فصد، زالودرمانی و …) باعث ازدیاد ضعف است. حتی المقدور این کار را نکنید و در صورت ضرورت، حدود ۳ ساعت بعد از افطار اقدام کنید.
برای کاهش تشنگی، چه راه هایی وجود دارد؟
۱- پرخوری در سحر یکی از عوامل تشنگی در طول روز است. پس کم بخورید تا تشنه نشوید.
۲- یکی از بهترین روش ها برای کم کردن تشنگی، استفاده از خوراکی هایی است که طبع خنک یا سردی دارند و به اصطلاح، ضدّ صفرا بوده حرارت کبد را فرو می نشانند. شاید از بهترین آنها، شربت خاکشیر است که از قدیم هم، در این ماه مورد اقبال بوده است. اضافه نمودن چند قطره آب لیمو ترش تازه یا آبلیمو، تأثیر شربت خاکشیر را افزایش می دهد.
کسانی که طبع بسیار گرمی دارند؛ می توانند به هنگام سحر، کمی آبغوره یا سرکه را با آب مخلوط نموده و میل کنند.
۳- مصرف زیاد گوشت قرمز هم می تواند باعث افزایش صفرا و تشنگی شود. البته افرادی که سابقه کم خونی، ضعف و یا افت فشارهای مکرّر را دارند از این قاعده مستثناء هستند.
۴- پرهیز از غذاهای سرخ کردنی و غذاهای بسیار چرب، شور، شیرین، تند و پرادویه هم فراموش نشود. مصرف ادویه، فلفل و سیر را در غذاهای این ماه و به ویژه سحر کاهش دهید.
۵- اگر روزه دار خود را عادت دهد که حدّاقل در وعده سحر از غذاهای خوب مانند آب عسل، مغزهای خام، میوه ها، خرما، زیتون، خشکبار، جوانه ها و … استفاده کند بسیاری از مشکلات او مرتفع خواهند شد.
۶- مصرف آب یخ اگرچه در ابتدا و در ظاهر تشنگی را فرو می نشاند اما در نهایت باعث تشدید تشنگی می شود.
۷- از خوابیدن بلافاصله بعد از سحری، به خصوص اگر غذاهای با طبع گرم مصرف کرده باشید بپرهیزید.
8- استفاده از میوه های آبدار و خنک مثل هندوانه و خیار و غذاهای لعاب دار مانند کدو، شیر و فرنی و سبزی هایی مثل کاهو و خرفه هم به کاهش تشنگی کمک می کند.